Kategoria: Kartoteka

Kartoteka to cykl prezentujący podobizny twórców literatury z krótką notą biograficzną, zawierającą najistotniejsze informacje.

Kartoteka – Elżbieta Drużbacka

Kartoteka - Elżbieta Drużbacka - przedstawiciel literatury polskiej
Elżbieta Drużbacka, fragment

Elżbieta Drużbacka

ok. 1695 lub ok. 1698-1699 – 14 lutego 1765

Polska poetka późnego baroku, zwana „słowiańską Safoną” i „muzą sarmacką”, tłumaczka, autorka wierszy religijnych, erotyków, satyr, sielanek, baśni, poematów alegorycznych, romansów, powieści fantastycznych, uznawana za pierwszą polską tak wybitną poetkę, autorka poetyckich wizji, które wybiegały daleko poza epokę, w której przyszło jej żyć (w niektórych dziełach poetki można doszukać się tematu emancypacji kobiet).

W Polszcze zrodzona, w Polszcze wychowana,

W wolnym narodzie mnie też wolność dana

Mieć głos, że i ja na to nie pozwalam

Co mi się nie zda […] [1].

[1]Elżbieta Drużbacka, Poezye Elżbiety Drużbackiej. Z popiersiem autorki, Lipsk 1837, https://books.google.pl/books?id=VC1IAQAAMAAJ&dq=W+Polszcze+zrodzona,+w+Polszcze+wychowana,+W+wolnym+narodzie+mnie+te%C5%BC+wolno%C5%9B%C4%87+dana+Mie%C4%87+g%C5%82os,+%C5%BCe+i+ja+na+to+nie+pozwalam+Co+mi+si%C4%99+nie+zda&hl=pl&source=gbs_navlinks_s.

Kartoteka – Irena Krzywicka

Kartoteka - Irena Krzywicka - przedstawiciel literatury polskiej
Irena Krzywicka, fragment

Irena Krzywicka

28 maja 1899 – 12 lipca 1994

Polska feministka, pisarka, publicystka, tłumaczka, moralistka, buntowniczka, propagatorka świadomego macierzyństwa, antykoncepcji, edukacji seksualnej, popularyzatorka twórczości Marcela Prousta, skandalistka II Rzeczypospolitej (łamała tabu, szokowała, obnażała hipokryzję), związana zawodowo i prywatnie z Tadeuszem Boyem-Żeleńskim, w drugiej połowie XX wieku prowadziła w Warszawie salon literacki, autorka Pierwszej krwi, Sekretów kobiet i słynnej prozy autobiograficznej Wyznania gorszycielki.

A los, wie pan, to nie jest wcale sumienny księgowy, tylko głupi, bezmyślny dureń, który wszystko mili i plącze i wszystko zawsze nie w porę załatwia. Za późno. Za późno, rozumie pan?

– Irena Krzywicka Wichura i trzciny

Kartoteka – Magdalena Samozwaniec

Kartoteka - Magdalena Samozwaniec - przedstawiciel literatury polskiej
Magdalena Samozwaniec, fragment

Magdalena Samozwaniec

26 lipca 1894 – 20 października 1972

Polska pisarka satyryczna, nazywana najdowcipniejszą kobietą w kraju, pierwszą damą polskiej satyry, wnuczka Juliusza Kossaka, córka Wojciecha Kossaka, siostra Jerzego Kossaka oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, stryjeczna siostra Zofii Kossak-Szczuckiej, krewna Jadwigi Unrużanki (żony Witkacego), prekursorka objazdowych wieczorów autorskich, autorka Wielkiego Szlema, powieści Błękitna krew, wspomnień Maria i Magdalena oraz Zalotnica niebieska.

Kartoteka – Stanisława Przybyszewska

Kartoteka - Stanisława Przybyszewska - przedstawiciel literatury polskiej
Stanisława Przybyszewska, fragment

Stanisława Przybyszewska

1 października 1901 – 15 sierpnia 1935

Polska pisarka i dramatopisarka, tłumaczka, córka Stanisława Przybyszewskiego i malarki Anieli Pająkówny, ekspedientka w księgarni należącej do Komunistycznej Partii Polski, długi czas żyjąca w całkowitej izolacji od świata, autorka opowiadań, które nawiązują do modernistycznej tradycji prozy psychologicznej, mikropowieści Ostatnie noce ventôse’a, Wybraniec losu, powieści Twórczość Gerarda Gasztowta oraz dramatów, w tym najsłynniejszej pięcioaktówki Sprawa Dantona, w których ukazała procesy historyczne i uzależnione od nich losy ludzi, wybitnych jednostek, tworzących lub współtworzących historię, zafascynowana postacią Robespierre’a, zmarła z wyniszczenia organizmu przez skrajną nędzę i narkotyki (była morfinistką).

Kartoteka – Maria Konopnicka

Kartoteka - Maria Konopnicka - przedstawiciel literatury polskiej
Maria Konopnicka, fragment

Maria Konopnicka

23 maja 1842 – 8 października 1910

Polska poetka, nowelistka, autorka utworów dla dzieci, krytyk literacki, publicystka, tłumaczka, działaczka społeczna, matka zmagająca się ze swymi „szalonymi” córkami, redaktorka demokratycznego pisma dla kobiet „Świt” i tygodnika emancypantek „Bluszcz”, autorka liryki patriotycznej, wiejskiej i ludowej, także refleksyjno-filozoficznej, nowel o tematyce społecznej i psychologicznej, autorka słynnej Roty, nowel takich jak Mendel Gdański, Dym, Nasza szkapa, Miłosierdzie gminy, baśni O krasnoludkach i sierotce Marysi, studium historycznoliterackiego Mickiewicz, jego życie i duch.